Dưỡng Linh: 7 Lời Của Người Khôn Ngoan

 

7 Lời Của Người Khôn Ngoan

Truyền-đạo 12:11, "Lời của người khôn ngoan giống như đót; sắp chọn các câu châm ngôn khác nào đinh đóng chặt: Nó do một đấng chăn chiên mà truyền ra."


Chương cuối của sách Truyền-đạo đã kết thúc với những chân lý quan trọng, mà mọi người cần suy gẫm và làm theo. Đây là một chân lý quan trọng về Lời Chúa, mà vua Sa-lô-môn đã trải nghiệm rằng, mọi sự dưới trần đều hư không, chỉ có Đức Chúa Trời và Lời của Ngài là đáng tin cậy, đáng giữ lấy, vì đó là Lời khôn ngoan được khuyên dạy từ Đấng khôn ngoan, toàn tri. Lời khôn ngoan này có đặc tính được bày tỏ trong câu 11, "Lời của người khôn ngoan giống như đót; sắp chọn các câu châm ngôn khác nào đinh đóng chặt: Nó do một đấng chăn chiên mà truyền ra" (Truyền-đạo 12:11).

"Đót" là một cây gậy nhọn dùng để đánh gia súc, đặc biệt là khi cày đất. Nó có thể có một đầu nhọn bằng sắt, và cũng có thể được sử dụng để làm sạch máy cày, với một lưỡi dao ở đầu bên kia, như được nhắc đến trong 1 Sa-mu-ên 13:19-21, " Vả, trong cả xứ Y-sơ-ra-ên không có thợ rèn, bởi vì dân Phi-li-tin đã nói rằng: Hãy cấm người Hê-bơ-rơ rèn gươm và giáo. Hết thảy Y-sơ-ra-ên ai nấy đều đi xuống nơi Phi-li-tin đặng mướn rèn lưỡi cày, cuốc, rìu, và lưỡi hái mình; lại khi nào lưỡi cày, cuốc, chĩa ba, hay là rìu bị mẻ sứt, thì đi xuống đặng mài và sửa cái đót lại." Cây đót còn được dùng như vũ khí để chiến đấu với kẻ thù, mà "sau Ê-hút, có Sam-ga, con trai của A-nát. Người dùng một cây đót bò mà đánh giết sáu trăm người Phi-li-tin, và cũng giải cứu Y-sơ-ra-ên" (Các Quan Xét 3:31). Điều này cho chúng ta thấy, "Chúa có thể sử dụng vật thô sơ, nhưng sắc bén, như cây đót bò, dùng làm vũ khí chiến thắng kẻ thù; Chúa bảo vệ dân Ngài cách kỳ lạ!"

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "đót" ("goad") kết hợp từ hai chữ: "học" và "dạy" (to learn and to teach).¹ Có lẽ vì ý nghĩa này, mà vua Sa-lô-môn đã dùng "đót" để chỉ "Lời của người khôn ngoan" (Truyền-đạo 12:11). Ông so sánh "lời của người khôn ngoan" như "đót" - là những lời khích lệ, dạy dỗ, cũng như quở trách để dắt người ta đi đúng theo ý Chúa. Trong Tân Ước có một lời quở trách mà đã thay đổi một đời người, ông đã dâng trọn đời mình đem Tin Lành đến cho dân ngoại. Đó là lời của Chúa Giê-su đã khiển trách sứ đồ Phao-lô trên đường Đa-mách, khi ông đã chống lại những người theo Ngài. Chúa phán với sứ đồ Phao-lô, "Người té xuống đất, và nghe có tiếng phán cùng mình rằng: Hỡi Sau-lơ, Sau-lơ, sao ngươi bắt bớ ta" (Công Vụ 9:4, 22:7, 26:14).

Thật vậy, lời dạy của người khôn ngoan giống như những công cụ sắc nhọn, thẳng thắn, trực tiếp, và đầy sức thuyết phục, thúc đẩy người nghe làm việc có kết quả, vì "…các câu châm ngôn khác nào đinh đóng chặt: nó do một đấng chăn chiên mà truyền ra" (Truyền-đạo 12:11). "Đinh đóng chặt" là một thành ngữ được dùng để nói về sự chắc chắn, không thay đổi. Người Việt có thành ngữ "đinh đóng cột" để nói đến một điều gì đã khẳng định, nó có thể mang nghĩa bóng nói về một lời hứa, một việc làm chắc chắn sẽ diễn ra trong tương lai. Lời khôn ngoan ban cho chúng ta chỗ dựa, nơi nương tựa chắc chắn, để chúng ta có thể đặt niềm tin, mọi suy tưởng, và hy vọng của mình vào đó. Một điều chúng ta chú ý ở đây, chữ "chăn chiên" trong một số bản dịch thì người ta viết hoa, để chỉ đây là Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, theo văn hóa đông phương thời Cựu Ước, người ta xem vị vua của mình như là người chăn chiên. Do đó, có thể vua Sa-lô-môn nói đến chính mình ông, là một người chăn chiên.

Lời khôn ngoan là những lời đến từ Chúa bới vì, "Nơi Đức Chúa Trời có sự khôn ngoan và quyền năng; Mưu luận và thông minh điều thuộc về Ngài" (Gióp 12:13). Những người kính sợ Chúa được gọi là người khôn ngoan, bởi vì, "Sự kính sợ Đức Giê-hô-va là khởi đầu sự tri thức; còn kẻ ngu muội khinh bỉ sự khôn ngoan và lời khuyên dạy" (Châm-ngôn 1:7). Chúng ta là những người khôn ngoan, kính sợ Chúa, thì chúng ta nên nói gì, như Gióp đã hỏi những người bạn của ông, "Người khôn ngoan há đáp bằng lời tri thức hư không, và phình bụng mình bằng gió đông sao" (Gióp 15:2). Kinh Thánh cho chúng ta những lời có thể nói đáp sau đây.
1_Nói Lời Chúa, vì "Các lời Đức Giê-hô-va là lời trong sạch, Dường như bạc đã thét trong nồi dót bằng gốm, luyện đến bảy lần" (Thi-thiên 12:6). "Vì lời Đức Giê-hô-va là ngay thẳng, Các việc Ngài đều làm cách thành tín" (Thi-thiên 33:4); "Các điều răn Chúa làm cho tôi khôn ngoan hơn kẻ thù nghịch tôi, vì các điều răn ấy ở cùng tôi luôn luôn" (Thi-thiên 119:98).
2_Nói lời cầu xin, "Ngài sẽ nghe lời cầu nguyện của kẻ khốn cùng, chẳng khinh dể lời nài xin của họ" (Thi-thiên 102:17).
3_Nói lời cảm tạ, ngợi khen Chúa, "Chúng tôi hãy lấy lời cảm tạ mà đến trước mặt Chúa, Vui mừng mà hát thơ ca cho Ngài" (Thi-thiên 95:2).
4_Nói lời chia sẻ về sự nhân từ và công bình của Chúa, "Hãy ngợi khen Đức Giê-hô-va, cầu khẩn danh của Ngài; khá truyền ra giữa các dân những công việc Ngài" (Thi-thiên 105:1).
5_Nói lời lành, "Sự buồn rầu ở nơi lòng người làm cho nao sờn; Nhưng một lời lành khiến lòng vui vẻ" (Châm-ngôn 12:25); "Lời lành giống như tàng ong, Ngon ngọt cho tâm hồn, và khỏe mạnh cho xương cốt" (Châm-ngôn 16:24); "chớ có một lời dữ nào ra từ miệng anh em; nhưng khi đáng nói hãy nói một vài lời lành giúp ơn cho và có ích lợi cho kẻ nghe đến" (Ê-phê-sô 4:29).
6_Nói lời yên ủi, "Người ta đọc thơ, thảy đều mừng rỡ vì được lời yên ủi" (Công-vụ các Sứ-đồ 15:31).
7_Nói lời khôn ngoan, "Lưỡi người khôn ngoan truyền ra sự tri thức cách phải; Nhưng miệng kẻ ngu muội chỉ buông điều điên cuồng" (Châm-ngôn 15:2).

Chúa muốn chúng ta nghe Lời Chúa, vì Lời Ngài là tốt lành, có quyền năng, khôn ngoan sẽ dẫn chúng ta đi đúng đường lối Chúa. Nguyện xin Thánh Linh Ngài ban cho chúng con có tấm lòng yêu mến và khao khát Lời Ngài; xin cho chúng con sự khôn ngoan để suy gẫm, nhớ làm theo, dùng Lời Chúa để đối đáp với nhau và với người lân cận; xin cho chúng con cẩn thận trong lời nói của mình; xin ban cho chúng con lời khôn ngoan để chia sẻ Ân Điển và tình yêu của Chúa cho những người chung quanh! Amen!

Lời Ngài quý biết bao nhiêu,
Ban cho sức mới, thương yêu mọi người,
Hồn linh sống dậy, vui tươi,
Trong tình thắm thiết, nói lời bình an!
Tạ ơn quyền phép Khôn Ngoan,
Ngôi Lời hằng hữu được ban cho mình,
Kính yêu, trung tín, vững tin,
Khôn Ngoan tuyệt đối, hiển vinh Danh Trời!

Ngọc Huỳnh Bích